AYDINLATMA ÜRÜNLERİ ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?
Evimize ampul almaya gittiğimizde veya internetten ampulalırken etiketlerinde veya kutularında birçok değerlerin yazılı olduğunugörürüz, peki bu değerler ne anlama gelmektedir ve bu değerlere göre bize uygunolan hangi ampulü seçmeliyiz basitçe buna değineceğim. Daha büyük aydınlatmaprojeleri içeren (AVM, stad, çeşitli tesisler gibi) yapılarda bu aydınlatmatipleri ve değerleri mühendisler tarafından hesaplamalarla belirlenmektedirfakat ev için alınacak lambalarda bu tarz hesaplara genelde gerek kalmaz,birkaç fikir verecek bilgiler ile doğru ampulü belirleyebiliriz.
Piyasada ev için genellikle klasik, halojen, tasarruflu veled kategorileri altında ampuller satılmaktadır. Tasarruflu ampuller genelliklekompakt floresan ampullerdir (CFR). Bu ampullerin üzerindekideğerlendireceğimiz etiket bilgileri;
Watt cinsinden enerji tüketimi (W)
Lümen cinsinden parlaklık (lm)
Renk sıcaklığı (kelvin)
Renk (sarı veya beyaz)
Dim edilebilirliği
Verim
Watt Cinsinden Enerji Tüketimi (W)
Ampullerin watt değerleri harcadıkları gücü gösterir vevereceği ışık miktarı ile bir alakası yoktur. Yeni teknolojilerle düşük güçlüampuller yüksek derecede ışık miktarı verebilmektedir.
Lümen cinsinden parlaklık (lm)
Lümen değeri ampul parlaklığının ne kadar olacağınıgösterir, yani lümen değeri ne kadar artarsa ampulün parlaklığı da o kadarartar, yukarıda da bahsedildiği gibi lümen ve watt değerlerini karşılaştıracakolursak günümüz teknolojisinde 40 watt klasik bir ampul ile 7.5 watt LED ampuleşit miktarda parlaklık (lümen) verebilmektedir.
Lümen cinsinden parlaklık
Renk sıcaklığı (kelvin)
Bu değer ampulün ürettiği ışığın sıcak mı soğuk mu olduğunubelirtir.
Renk sıcaklığı
Bir mumun renk sıcaklığı yaklaşık olarak 2000 K’ dir ve buışık sıcak olarak adlandırılır, rengi sarıdır fakat çok koyudur, evlerde sarı(sıcak) ışık değerleri genelde 3000-4000 K arasında kullanılır (gün batımı veyadoğumu gibi düşünülebilir), değeri büyüdükçe rengi açılır. 5000 – 6500 K arasıdaha açık ve 6000 den sonrası artık beyaz renktir (öğle saatlerinde açık birhavadaki ışık rengi gibi düşünülebilir, veya florasan lambanın beyazlığı aklagelebilir). 6000 K dan sonrası maviye dönen bir renktir (parçalı bulutlu birhavada gökyüzündeki ışık rengi akla gelebilir). 2400 ve 5500 K arasındaampuller bulunabilir.
ampul kelvin değerleri
Renk (sarı veya beyaz)
Ampullerin direkt olarak sıcaklığa bakılmadan verdiği ışıkrengi belirtilir.
Dim Edilebilirliği
Ampulün renk parlaklığının değiştirilipdeğiştirilemeyeceğini belirtir. Dim edilebilir ampullerin parlaklığıdeğiştirilebilir (bazı evlerde dimmerlı anahtarlar bulunur ve ışık rengiayarlanabilir, bu tarz yerlerde dim’e uygun olan ampul seçilmelidir).
Verim
Ampullerin verimi Lümen/Watt değeri ile bulunur, verim birampulün watt başına ne kadar lümen ürettiğini gösterir. En az güç tüketimi ileistenen lümen değerine ulaşmak önemlidir. Örneğin %60 verimi olan bir ampuldegücün %60’ı aydınlatma için kullanılırken %40’ı ısı vb. gibi sebeplerle boşagitmektedir, aydınlatma için kullanılamamaktadır, bu yüzden verim oldukçaönemlidir, kullanılan güç ne kadar az boşa giderse bizim için o kadarönemlidir.
Bu bilgiler doğrultusunda, evimizde bir odaya ampul seçerkenkabaca dikkat edileceklerden bahsedelim. Öncelikle odaya gerekecek ışıkmiktarına (lümen) ve ışık sıcaklığına (Kelvin) karar verilir. Bir çalışma odasıveya banyo vs. için soğuk ışık, oturup dinleneceğimiz bir oda için daha sıcakışık yayan bir ampule karar verebiliriz, çünkü beyaz ışık daha dikkatgerektiren ortamlarda kullanılır, sıcak ışık ise dinlendiricidir. Lümendeğerine ise odanın genişliğine, içerisinde bulunan eşyaların, mobilyalarınrengine göre karar verebiliriz. Daha büyük ve duvar rengi, mobilyaları koyurenkli, duvarlarda koyu renk tablolar olan odalarda daha fazla lümen değerineihtiyaç vardır. Daha küçük, açık renk mobilyalar olan veya duvarları beyaz veboş olan odalarda daha az lümen değerlerine ihtiyaç duyulur, bu tarz odalarınfazla aydınlatılmasına gerek yoktur, bunlar dikkate alınarak ampul alırkenlümen değerleri karşılaştırılıp kafamızda ortalama değerde bir lümene sahip ampulseçebiliriz.
Avize bulunan salonlarda (çoklu ampul takılabilen) lümendeğerini alınacak ampullerin tamamının oluşturulacağı göz önüne alınmalıdır,buna göre birkaç ampul değeri lümenler paylaştırılarak seçilebilir. Bunlar gözönüne alındıktan sonra ampulün gücüne (watt değerine) bakılır ve olabilecek enküçük watt değerinde ampul seçilmelidir, çünkü güç değeri harcanan elektrikenerjisine de karşılık gelmektedir. Daha sonra da ampulün verimine bakılabilir,ampulün verimi direkt üzerinde yazılı olabilir veya lümen değerini wattdeğerine bölerek kolayca bulabilirsiniz. Böylece ampulün gücünün ne kadarınıaydınlatmak için kullandığını, ne kadarının boşa gittiğini bulabilirsiniz,verimi de olabildiğince yüksek olan ampuller seçilmelidir, kimse kullanılan gücüisraf etmek istemeyecektir.
Kaynak: Prof. Dr. Muzaffer Özkaya, Turgut Tüfekçi –Aydınlatma Tekniği
Avizeler, Sarkıt Abajur, Aplik, Güneş Enerjili Aydınlatma, Lambader, Ampuller ve Led Ürünleri, Masa Lambası, Çocuk Odası Aydınlatması, Gece Lambaları, Spot Lambalar, El Feneri, Aydınlatma Direkleri, Çimen Armatürleri, Dekoratif Lambalar, lafonyer rojektö